Quiz o lekach
Leki to substancje, które wpływają na organizm w taki sposób, aby zmniejszyć objawy choroby lub zapobiec jej rozwojowi. Ich działanie jest skomplikowane i związane z różnymi procesami, które zachodzą w organizmie po ich podaniu. W artykule tym postaramy się przybliżyć Wam zagadnienia związane z działaniem leków oraz ich stosowaniem.
Źródło: Unsplash
Jak działają leki
Pierwszym krokiem do zrozumienia, jak działają leki, jest poznanie procesów, które zachodzą w organizmie po ich podaniu. Procesy te nazywane są LADME, co jest akronimem od anglojęzycznych terminów: liberation (uwolnienie), absorption (wchłanianie), distribution (rozmieszczenie), metabolism (metabolizm) oraz excretion lub elimination (wydalanie/usuwanie).
'Uwolnienie' to proces, w którym lek jest uwalniany z postaci, w której został podany (np. tabletki czy kapsułki) i może działać na organizm. 'Wchłanianie' to proces, w którym lek przechodzi z miejsca podania (np. jamy ustnej) do krwiobiegu i jest transportowany do innych części organizmu. 'Rozmieszczenie' to proces, w którym lek rozprzestrzenia się w organizmie i dociera do miejsca, gdzie jest potrzebny. 'Metabolism' to proces, w którym lek jest przetwarzany przez wątrobę w celu usunięcia go z organizmu. 'Wydalanie' to proces, w którym lek jest usuwany z organizmu.
Działanie leków zależy od wielu czynników, takich jak wiek, płeć, masa ciała, stan zdrowia, choroby współistniejące i wiele innych. Dlatego przed zastosowaniem leku ważne jest skonsultowanie się z lekarzem lub farmaceutą. Lekarz określi dawkę leku i sposób jego stosowania, farmaceuta również może pomóc w wyborze odpowiedniego leku i udzielić informacji na temat jego działania i skutków ubocznych.
Jednym z najczęściej stosowanych rodzajów leków są leki przeciwbólowe. Przykładem może być aspiryna, która jest stosowana do łagodzenia bólu, obniżenia gorączki oraz zmniejszenia stanu zapalnego. Aspiryna jest również stosowana jako lek przeciwzakrzepowy, ponieważ działa na procesy krzepnięcia krwi. Należy jednak pamiętać, że aspiryna może powodować skutki uboczne, takie jak ból brzucha, nudności i krwawienia z przewodu pokarmowego.
Kolejnym przykładem leku przeciwbólowego jest paracetamol. Paracetamol jest stosowany do łagodzenia bólu i obniżenia gorączki. Jest stosowany w przypadku różnych schorzeń, takich jak ból głowy, bóle menstruacyjne, bóle mięśniowe czy bóle zębów. Paracetamol należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty, ponieważ w przypadku przedawkowania może być szkodliwy dla organizmu, a w skrajnych przypadkach może prowadzić do uszkodzenia wątroby.
Innymi 'lekami', które warto poznać, są witaminy. Witaminy to substancje niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Grupa witamin B wpływa na prawidłowe funkcjonowanie mózgu i całego układu nerwowego. Witamina B1 - tiamina i związany z nią niedobór najczęściej kojarzony jest z chorobą beri-beri. Przebiega ona w postaci niewydolności serca lub układu nerwowego. Witamina B6 jest potrzebna do produkcji hormonów, a jej niedobór może prowadzić do anemii i zaburzeń nerwowych. Witamina B12 jest niezbędna dla układu nerwowego i komórek czerwonych krwi.
Warto pamiętać, że leki to substancje, które wpływają na organizm w sposób kompleksowy. Dlatego przed zastosowaniem leku warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, którzy pomogą w wyborze odpowiedniego leku i udzielą informacji na temat jego działania oraz skutków ubocznych. Pamiętajmy, że leki to nie tylko substancje, które leczą, ale także potencjalne źródło zagrożeń, dlatego należy stosować je z rozwagą i zgodnie z zaleceniami specjalisty.
