QUIZ: Gwara białostocka – jak dobrze ją znasz?
Pytanie 1/10
Bajstruk to:
Pytanie 2/10
Chodzić do magazynu to w gwarze białostockiej:
Pytanie 3/10
Klekotun to w gwarze białostockiej:
Pytanie 4/10
Obuwie domowe na Podlasiu to:
Pytanie 5/10
Dla odmiany, pepegi to:
Pytanie 6/10
Jeśli chcemy kogoś połaskotać, będziemy go:
Pytanie 7/10
Przedmiot na zdjęciu powyżej to:
Pytanie 8/10
Jeśli słodzimy herbatę cukrem, dodajemy do niej:
Pytanie 9/10
Mówiąc o kimś „myszygene” sugerujemy, że jest:
Pytanie 10/10
„Faradyny” to w gwarze białostockiej:
Odpowiedz na wszystkie pytania, aby sprawdzić swój wynik:brakuje odpowiedzi na pytania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 i 10.
Wiedza ogólna
Wybierasz się na Podlasie? Sprawdź, czy dogadasz się z mieszkańcami tego regionu, używających powszechnej tutaj gwary białostockiej!
Quiz z gwary białostockiej
Gwara białostocka charakterystyczna jest dla mieszkańców Podlasia i Białegostoku. Za powstanie tej gwary odpowiadała różnorodność społeczeństwa zamieszkującego ten obszar w ubiegłych wiekach, w wyniku czego wzajemnie oddziaływały na siebie różne języki.
Poza językiem polskim, wpływ na kształtowanie się gwary białostockiej miały języki białoruski i litewski (gwarę tą uznaje się za spokrewnioną z dialektem wileńskim), ale też rosyjski, ukraiński czy język jidysz.
Cechy charakterystyczne gwary białostockiej
Do charakterystycznych cech gwary białostockiej zalicza się m.in. zanik końcówek czasowników w stronie czynnej czasu przeszłego (np. „ja zrobił” zamiast „ja zrobiłem” czy „Dzie wy poszli?” zamiast „Gdzie wy poszliście?”), czy wymowę tzw. „ł kresowego”.
Formę grzecznościową w gwarze białostockiej tworzy się bez użycia zwrotów „pan / pani” – np. „Dlaczego o tym dla mnie nie mówił?”. Tryb rozkazujący jest równy oznajmującemu, np. „siedzi spokojnie!”.
Pewne słowa używane dziś nawet w innych regionach Polski wywodzą się właśnie z gwary białostockiej. Należą do nich m.in. „taryfa” (taksówka) czy „łachy” (ubrania). Inne słowa i zwroty są mniej znane, np. „rozbuwaj się” (zdejmij buty), „toknij” (umyj) czy „barabanić” (dzwonić).